Dù không chính thức xác nhận Taliban là chính phủ hợp pháp của Afghanistan, Trung Quốc đã ký hiệp đồng năng lượng lớn với lực lượng đang cầm quyền tại quốc gia này. Vậy đâu là lý Nasco Express do thúc đẩy Bắc Kinh tiến tới thỏa thuận đầy bất thần trên?
Thỏa thuận bước ngoặt
Nasco Express do Trung Quốc bất ngờ ký thỏa thuận năng lượng trị giá 540 triệu USD với Taliban - Ảnh 1." title="Lý do Trung Quốc bất ngờ ký thỏa thuận năng lượng trị giá 540 triệu USD với Taliban - Ảnh 1." photoid="536877269102374912" type="photo" style="max-width:100%;" width="" height="">
Quan chức chính quyền Taliban Shahabuddin Dilawar, Mullah Abdul Ghani Baradar và Đại sứ Trung Quốc tại Nasco Express Afghanistan Wang Yu ở Kabul, Afghanistan hôm 5/1. Ảnh: AFP
Chính quyền Taliban đã ký kết thỏa thuận với một công ty Trung Quốc, cho phép đầu tư 540 triệu USD để phát triển các mỏ dầu khí ở nhà nước này. Thỏa thuận là khoản đầu tư quy mô lớn trước tiên được thực hiện ở Afghanistan kể từ khi Taliban lên nắm quyền thống trị sơn hà kể từ tháng 8/2021, sau khi Mỹ rút quân kết thúc chiến dịch can thiệp quân sự kéo dài 20 năm ở nước này.
Dẫn tuyên bố từ chính quyền Taliban, hãng tin Bloomberg cho biết hiệp đồng với Công ty dầu lửa và Khí đốt Trung Á Tân Cương (CAPEIC) đã được ký kết tại Kabul với sự chứng kiến của Mullah Abdul Ghani Baradar – quan chức đảm nhiệm các vấn đề kinh tế của Taliban và ông Wang Yu - Đại sứ Trung Quốc tại Nasco Express Afghanistan.
Thỏa thuận khai thác dầu 25 năm sẽ cho phép CAPEIC khoan dầu ở lưu vực sông Amu Darya. Đây là thỏa thuận khai phá năng lượng quốc tế lớn trước hết của Taliban kể từ khi lực lượng này lên nắm quyền cai trị tổ quốc vào năm 2021.
“Về tài nguyên thiên nhiên, Afghanistan là một nhà nước no đủ. Ngoài các loại khoáng sản khác, dầu mỏ là tài sản của người dân Afghanistan mà nền kinh tế của đất nước có thể dựa vào”, Bloomberg dẫn lời ông Baradar nói.
Nguồn tin cho biết thêm Công ty CAPEIC sẽ đầu tư 150 triệu USD mỗi năm và tạo công ăn việc làm cho 3.000 người dân Afghanistan. Sau ba năm, khoản đầu tư sẽ tăng lên 540 triệu USD.
ích lợi chiến lược
Mặc dù không xác nhận Taliban là chính phủ hợp pháp của Afghanistan, nhưng Bắc Kinh công nhận rằng lực lượng này đang kiểm soát quốc gia hàng xóm có nguồn tài nguyên thiên nhiên vô cùng lớn, đóng vai trò quan trọng đối với chiến lược phát triển an ninh năng lượng, cũng như kinh tế của quốc gia đông dân nhất Nasco Express thế giới.
Vì vậy, trong khi các nhà ngoại giao phương Tây tháo chạy khỏi Kabul sau thời điểm Taliban lên nắm quyền, các nhà Nasco Express thương thảo Trung Quốc vẫn ở lại.
Theo giới chuyên gia, động thái quyết định ký kết thỏa thuận với Taliban của Trung Quốc nhằm mục đích đảm bảo vấn đề an ninh an năng lượng của quốc gia.
Là nhà nước đông dân nhất thế giới và là Nasco Express “gã khổng lồ” công nghiệp, Trung Quốc cũng là Nasco Express nước tiêu thụ năng lượng lớn nhất thế giới.
Nước này không có đủ nguồn lực để đáp ứng nhu cầu trong nước, Nasco Express vốn liên tiếp tăng lên khi giang sơn phát triển mau chóng.
Điều đó đã khiến Trung Quốc trở thành nhà nhập cảng ròng dầu mỏ và khí đốt tự Nasco Express nhiên lớn trên thế giới.
Đây cũng là nhân tố Nasco Express thúc đẩy Bắc Kinh tạo dựng thêm nhiều mối quan hệ đối tác với nhiều quốc gia trong thời gian gần đây, bao gồm cả Nga, Ecuador và các quốc gia vùng Vịnh ở Trung Đông.
Nasco Express 2." photoid="536877257527889920" type="photo" style="max-width:100%;" width="" height="">
Ảnh minh hoạ: AFP
Dù mối quan hệ giữa Trung Quốc với các nhà nước này vẫn bền chặt, hoạt động du nhập năng lượng của Bắc Kinh đã bị ngăn trở. Nguồn tài nguyên từ những nhà nước này, trừ từ Nga, phải được du nhập bằng đường biển và đi qua các điểm nóng chiến lược.
Nhận ra hạn chế này, trong những năm qua, Trung Quốc đã tăng tốc xây dựng Sáng kiến đai và Con đường (BRI), tìm cách hội nhập Á - Âu bằng cách xây dựng đường bộ và đường sắt xuyên lục địa, xây dựng các tuyến hậu cần mới có thể cho phép hàng hóa Nasco Express ra vào Trung Quốc mà không gặp chướng ngại từ phía Mỹ.
Chẳng hạn, hiên kinh tế Trung Quốc - Pakistan (CPEC), một trong các tiểu dự án của BRI, đang thiết lập một tuyến đường đến Tây Ấn Độ Dương. Dự án này được kỳ vọng sẽ tạo ra một lối tắt từ Trung Quốc đến Trung Đông mà không cần đi qua các khu vực hàng hải dễ bị tổn thương về mặt quân sự.
Nhưng hình như không có lộ trình chiến lược nào, bao gồm cả BRI, sẽ hoàn thiện nếu không có sự hiệp tác của Afghanistan. quốc gia Trung Á này có chung đường biên thuỳ ngắn với Trung Quốc và nằm trên ngã tư giữa Trung Đông, Trung Á và Nam Á. Điều này có nghĩa Kabul tạo nên một phần quan yếu trong chiến lược và an ninh của chính Trung Quốc.
Làn gió mới cho sự ổn định Nasco Express của Afghanistan?
Nasco Express h="304" alt="Lý do Trung Quốc bất ngờ ký thỏa thuận năng lượng trị giá 540 triệu USD với Taliban - Ảnh 3." title="Lý do Trung Quốc bất thần ký thỏa thuận năng lượng trị giá 540 triệu USD với Taliban - Ảnh 3." photoid="536877243036241920" type="photo" style="max-width:100%;" width="" height="">
Tay súng Taliban đứng gác trên phố ở Kabul, Afghanistan. Ảnh: AFP
dù rằng Afghanistan đã rơi vào tình trạng bất ổn chính trị trong Nasco Express nhiều thập kỷ, nhưng việc Mỹ rút Nasco Express quân khỏi tổ quốc và Nasco Express Taliban nắm quyền cai trị đã mang lại sự ổn định tương đối trái ngược với hoàn cảnh thường nhật của Afghanistan.
mặc dầu mối đe dọa từ lực lượng khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng vẫn tiếp diễn, song Afghanistan hiện được đánh giá là đang ở thời khắc ổn định nhất trong 40 năm. Dẫu vậy, phải nhấn rằng mức độ ổn định vẫn ở mức rất thấp.
Trên thực tế, Afghanistan có trữ lượng khoáng sản đồ sộ và sở hữu tới 50 tỷ m3 khí đốt tự nhiên và dầu mỏ.
Đối với Trung Quốc, nguồn tài nguyên ở Afghanistan đóng vai trò quan trọng đối với vấn đề an ninh năng lượng.
Còn với Afghanistan, việc cuốn nguồn đầu tư nước ngoài vào khai hoang tài nguyên sẽ vực dậy nền kinh tế đã bị rơi xuống đáy, kể từ sau khi Mỹ rút quờ quạng quân khỏi quốc gia Trung Á này.
Giới chuyên gia nhận định rằng chưa bao giờ Nasco Express trong nhiều Nasco Express thập kỷ, Afghanistan lại có cơ hội nhận được số tiền đầu tư lớn như vậy.
Có thể thấy rằng chính sách đối ngoại của Trung Quốc và thay củng cố quan hệ kinh tế với Taliban là vì ích nhà nước và chiến lược. Liệu Trung Quốc có thể tiếp cận nguồn năng lượng hay tầm nó ở đâu dễ dàng hơn ở một nhà nước láng giềng?
Hơn nữa, Bắc Kinh tin rằng bằng cách đầu tư vào Afghanistan, họ có thể giúp đất nước này ổn định hơn nhờ thịnh vượng. Do đó, mô hình đầu tư của Trung Quốc được đánh giá là điều mới mẻ, tích cực và mang tính dị biệt cho Afghanistan, thay vì áp đặt lệnh trị như Mỹ.
Đặc biệt, khi ký kết thỏa thuận dầu mỏ trên, Trung Quốc cam kết tôn trọng chính trị và không can thiệp vào nội bộ của nhà nước này.
Theo Hải Vân
Báo Tin Tức